جامع ترین آموزش پرامپت نویسی برای هوش مصنوعی

هوش مصنوعی فقط یک ابزار نیست؛ یه همراه قدرتمنده که می‌تونه بهت کمک کنه بنویسی، طراحی کنی، موسیقی بسازی، و حتی فیلم تولید کنی. اما یه چیز خیلی مهم هست که تمام این کاربردها رو ممکن می‌کنه: پرامپت.

پرامپت یعنی «دستور»، «درخواست» یا همون چیزی که به هوش مصنوعی می‌گی تا برات کاری انجام بده. ولی فقط گفتن «یه تصویر قشنگ بساز» یا «برام یه آهنگ بساز» کافی نیست! باید دقیق بدونی چی بگی، چطور بگی، و چرا اونجوری بگی.

تو این آموزش پرامپت نویسی قراره همه‌ی اینا رو خیلی ساده، مرحله‌به‌مرحله یاد بگیری.

پرامپت خوب چیه و چرا انقدر مهمه؟

یک پرامپت خوب یعنی در یک یا چند جمله کوتاه، دقیقاً توضیح بدی که از هوش مصنوعی چی می‌خوای، با چه هدفی، چه سبکی و چه جزئیاتی.
فرق خروجی خوب و بد فقط در چند کلمه‌ست. مثلاً ببین این دو تا پرامپت برای یه تصویرسازی چه فرقی دارن:

• بد: «یه عکس از یه مرد تو خیابون»
• خوب: «تصویر یک مرد جوان با کت چرمی در حال راه رفتن در خیابانی بارانی با نور نئون – سبک سینمایی، نورپردازی دراماتیک»

هوش مصنوعی وقتی دقیق بدونی چی ازش می‌خوای، دقیقاً همون رو بهت می‌ده. اما وقتی کلی‌گویی کنی، یا مبهم باشی، خودش سلیقه‌شو قاطی می‌کنه و احتمالاً نتیجه‌ای می‌گیری که راضی‌ات نمی‌کنه.

چطور یه پرامپت خوب بنویسیم؟ (اصول طلایی)

برای نوشتن یک پرامپت مؤثر، این چند نکته طلایی رو همیشه رعایت کن:

۱. هدف رو شفاف بگو

بگو دقیقاً دنبال چی هستی: داستان؟ جواب علمی؟ طراحی لوگو؟ ساخت موزیک؟ اگه هدف رو مشخص نکنی، مدل گمراه میشه.

۲. سبک یا حال‌وهوا رو توصیف کن

می‌خوای متن رسمی باشه یا صمیمی؟ تصویر فانتزی باشه یا واقع‌گرا؟ آهنگ هیجانی باشه یا آرامش‌بخش؟ اینا باید داخل پرامپتت مشخص باشه.

۳. جزئیات بده، ولی زیاده‌گویی نکن

به جای نوشتن چند پاراگراف، فقط عناصر کلیدی رو بگو. مثلاً برای طراحی: رنگ، زاویه، سبک طراحی و فضای کلی.

۴. از نقش‌دهی استفاده کن

به مدل بگو که چه نقشی بازی کنه. مثلاً:

«تو یک طراح حرفه‌ای هستی، برای من لوگویی طراحی کن که…»
«تو یه متخصص دیجیتال مارکتینگ هستی، به من یه پلن تبلیغاتی بده…»

۵. خواسته رو محدود یا دقیق کن

اگه نمی‌خوای جواب طولانی بگیری، بگو مثلاً «در ۵ جمله» یا «فقط نکات کلیدی رو بگو».

یادت باشه اگه هوش مصنوعی اشتباهی رو انتخاب کنی حتی بهترین پرامپت هم نتیجه خوبی رو بهت نمیده! ما برات کامل ترین لیست هوش مصنوعی ها رو آماده کردیم. بهترین هوش مصنوعی های 2025 رو از اینجا پیدا کن.

اشتباهاتی که باعث خراب شدن خروجی می‌شن

• استفاده از کلمات مبهم: «خوب»، «زیبا»، «خاص» بدون توضیح بیشتر
• ندادن هدف مشخص: نمی‌گی برای چی می‌خوای این محتوا رو
• ترکیب چند درخواست نامرتبط در یک جمله
• ننوشتن محدودیت‌ها (زمان، حجم، سبک و…)
• دادن دستورهای منفی بدون راه‌حل (مثلاً: «این آهنگ نباید خسته‌کننده باشه!» بدون گفتن اینکه چه سبکی می‌خوای)

آموزش پرامپت نویسی، مدل های مختلف

🗣 ChatGPT و دستیارهای متنی

ChatGPT مثل یه مغز چندکاره‌ست که می‌تونه معلم باشه، برنامه‌نویس، نویسنده، مشاور، حتی شاعر! ولی تا وقتی درست باهاش صحبت نکنی، ممکنه فقط حرفای کلی بزنه یا مسیر رو اشتباه بره.

چند نمونه پرامپت مؤثر برای ChatGPT:

• نویسندگی «یه داستان کوتاه درباره دو دوست که توی زمان سفر می‌کنن، سبک علمی‌تخیلی، لحن صمیمی، مناسب نوجوان‌ها»
• کدنویسی «تو یه برنامه‌نویس با تجربه پایتون هستی. لطفاً یه اسکریپت بنویس که فایل‌های تکراری رو در یک پوشه پیدا و حذف کنه»
• مشاوره کاری «من دنبال شغل دورکاری در حوزه تولید محتوا هستم، لطفاً یه پلن عملیاتی یک ماهه برام بچین»

چت جی پی تی چیست؟ آموزش کامل ChatGPT از نصب تا حرفه‌ای شدن

برای گرفتن نتیجه بهتر:

• همیشه اول بگو مدل چه نقشی داره
• دقیق مشخص کن دنبال چه خروجی‌ای هستی
• بگو چطور و در چه قالبی بهت جواب بده (فهرست؟ پاراگراف؟ خلاصه؟ کد؟)

آموزش پرامپت نویسی برای مدل‌های تصویرساز مثل Ideogram و Midjourney

در مورد مدل‌های تصویرساز، نکته مهم اینه که اون‌ها مثل یک نقاش دیجیتال هستند. یعنی تا وقتی تو بهشون تصویر ذهنی واضحی ندی، نمی‌تونن تصویری دقیق و جذاب بسازن.

ساختار اصولی یک پرامپت تصویری

برای اینکه بهترین خروجی رو از این مدل‌ها بگیری، پیشنهاد می‌کنیم از این ساختار استفاده کنی:

موضوع اصلی، سبک تصویری، زاویه دید، نورپردازی، فضای احساسی، رنگ غالب، جزئیات خاص

مثال:

«یک زن جنگجوی آینده‌نگر با زره درخشان، ایستاده روی قله کوه هنگام غروب، با نورپردازی سینمایی و رنگ‌های زنده، بسیار جزئی‌پردازانه، در سبک نقاشی دیجیتال»

همین پرامپت به زبان انگلیسی به این شکل هست:

A futuristic female warrior with glowing armor, standing on a mountain at sunset – cinematic lighting, vibrant colors, ultra-detailed – digital painting style

حالا بریم سراغ کلمات کلیدی که باید بلد باشی و معنی هرکدوم:

پرامپت نویسی تصویری – کلمات کلیدی پرکاربرد

سبک‌ها (Styles):

• watercolor – آبرنگی
• cyberpunk – سایبرپانک (سبک علمی‌تخیلی با فضای مدرن تاریک و نور نئون)
• anime – انیمه (سبک کارتونی ژاپنی)
• minimalist – مینیمالیستی (ساده و کم‌جزئیات)
• isometric – ایزومتریک (زاویه دید سه‌بعدی از بالا)

زوایای دوربین (Camera angles):

• top view – نمای از بالا
• close-up – نمای نزدیک
• wide angle – نمای عریض
• depth of field – عمق میدان (وضوح سوژه و تار بودن پس‌زمینه)

نورپردازی (Lighting):

• neon – نور نئون
• golden hour – ساعت طلایی (لحظه‌های طلوع یا غروب خورشید)
• low light – نور کم
• cinematic – سینمایی (دارای کنتراست بالا و نورپردازی هنری)

حس و حال تصویر (Mood):

• mysterious – رازآلود
• joyful – شاد و پرانرژی
• nostalgic – نوستالژیک (یادآور گذشته)
• epic – حماسی و باشکوه

هرچه ترکیب این واژه‌ها دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر باشه، خروجی هوش مصنوعی هم قوی‌تر، زیباتر و منطبق‌تر با خواسته‌ت خواهد بود.

آموزش پرامپت‌نویسی برای مدل‌های تولید موسیقی، ویدیو و ترکیبی

در ادامه مقاله، بریم سراغ مدل‌های صوتی و ویدیویی. اینجا هم قواعد خودشون رو دارن، اما اگه اصول رو بدونی، بهت قول می‌دم خیلی زود دستت میاد.

آموزش پرامپت نویسی برای مدل‌های موسیقی ساز مثل Suno، Udio

مدل‌هایی مثل Suno یا Udio می‌تونن با یه پرامپت خوب، آهنگ‌هایی بسازن که واقعاً حرفه‌ای به‌نظر میان. اما نکته مهم اینه که زبان پرامپت‌نویسی در موسیقی کاملاً متفاوت از متن یا تصویر هست.

ساختار کلی یک پرامپت موسیقی:

سبک موسیقی، نوع صدا یا ساز، حال و هوا، سرعت (BPM)، زبان (برای موسیقی باکلام)، موقعیت استفاده

مثال فارسی:

«یک آهنگ پاپ شاد با گیتار و پیانو، حس مثبت و انرژی‌بخش، مناسب برای ویدیو تبلیغاتی، با ضرب آهنگ تند، بدون کلام»

معادل انگلیسی:

An upbeat pop song with guitar and piano, positive and energetic mood, suitable for commercial use, fast tempo, instrumental

سبک‌های موسیقی محبوب:

• pop – پاپ
• rock – راک
• lo-fi – لو-فای (آرام، حس نوستالژی)
• epic orchestral – ارکسترال حماسی
• ambient – آمبینت (زمینه‌ای، آرام و بی‌کلام)

توصیف‌های احساسی کاربردی:

• uplifting – روحیه‌بخش
• melancholic – غم‌انگیز
• romantic – عاشقانه
• energetic – پرانرژی
• dreamy – رویایی

با استفاده درست از این کلمات، می‌تونی موزیکی بسازی که دقیقاً مناسب پروژه‌ی تو باشه.

پرامپت نویسی برای هوش مصنوعی‌های ویدیوساز مثل Sora (یا آینده‌نگرانه مثل Runway)

اگرچه هنوز ابزارهایی مثل Sora برای عموم کامل در دسترس نیستن، ولی خیلی‌ها دارن روشون کار می‌کنن و بزودی یکی از ترندهای اصلی دنیا می‌شن. پس دونستن اصول پرامپت‌نویسی ویدیویی از الان یه برگ برنده‌ست.

ساختار پیشنهادی پرامپت ویدیویی:

موضوع اصلی، سبک ویدیو، حرکات دوربین، نوع صحنه، حالت نوری، زمان و مکان، حس کلی ویدیو

مثال:

«یک ویدیوی کوتاه از دو کودک در حال دویدن در جنگل در صبح زود، دوربین روی دست، نور طبیعی، حس کودکانه و آزاد، با پس‌زمینه مه‌آلود»

در انگلیسی:

A short film of two kids running in a forest at dawn, handheld camera, natural lighting, playful and free mood, with foggy background

این نوع پرامپت‌ها وقتی برای تولید ویدیو استفاده می‌شن، هوش مصنوعی می‌تونه سکانس‌هایی نزدیک به سینما تولید کنه.

پرامپت‌نویسی ترکیبی برای پروژه‌های حرفه‌ای

خیلی وقت‌ها، تو فقط یه تصویر یا متن یا آهنگ نمی‌خوای. بلکه می‌خوای همه اینا در کنار هم باشن. اینجا اهمیت پیدا می‌کنه که بلد باشی:

• برای هر قسمت، یه پرامپت جدا و تخصصی بنویسی
• بین پرامپت‌ها هماهنگی ایجاد کنی (مثلاً تصویر با موسیقی هم‌خوانی داشته باشه)
• در نهایت، خروجی‌ها رو ترکیب کنی توی نرم‌افزارهای تدوین یا ارائه

نمونه پروژه:

ویدیوی تبلیغاتی برای یک محصول نوشیدنی سالم

• تصویرسازی: یک لیوان نوشیدنی میوه‌ای در نور آفتاب با قطرات شبنم – سبک واقع‌گرایانه
• موسیقی: ملودی آرام و انگیزه‌بخش، بدون کلام، با گیتار و ویولن
• متن: شعار کوتاه برند، با لحن مثبت و دوستانه – مثلاً: «سلامتی با طعم طبیعت»

جمع‌بندی: یک مهارت جدید برای آینده‌ای هوشمند

پرامپت‌نویسی، مهارتیه که تو آینده‌ی خیلی نزدیک، یکی از مهم‌ترین توانایی‌ها برای هر کسی محسوب می‌شه؛ از تولیدکنندگان محتوا گرفته تا طراحان، نویسنده‌ها، کارآفرین‌ها، و حتی دانش‌آموزها و معلم‌ها.

با یاد گرفتن اصول ساده و تمرین، تو هم می‌تونی نتایجی خلق کنی که حتی فکرشم نمی‌کردی ممکن باشه. فقط کافیه دقیق خواسته‌ت رو بدونی و بلد باشی اون رو درست بیان کنی.

اگه از این آموزش پرامپت نویسی استفاده کردی و دوست داشتی، به بقیه هم معرفی کن تا دنیای خلاقیت‌مون با هم گسترده‌تر بشه.

سوالات متداول پرامپت نویسی برای هوش مصنوعی (FAQ)